दलित वस्ती सुधार योजना : Dalit Vasti Sudhar Yojana In Marathi

दलित वस्ती सुधार योजना : Dalit Vasti Sudhar Yojana In Marathi

दलित वस्ती सुधार योजना: या योजनेंतर्गत दलित वस्तीमध्ये स्वच्छता सुविधा, पाणीपुरवठा, कम्युनिटी सेंटर, अंतर्गत रस्ते, गटर इत्यादी सुविधा पुरवून दलित वस्तीची स्थिती सुधारणे हा या योजनेचा उद्देश आहे. या योजनेंतर्गत जास्तीत जास्त रु. आहे. हि  योजना: १९७४-७५ साली अमलात आणल्या गेली ही महाराष्ट्र शासनाची योजना असून  दलित वस्तीचा सर्वांगीण विकास करणे याचा उद्देश्य आहे. याचा लाभ अनुसूचित जाती ब नवबौद्ध घेऊ शकतात. या योजनेचे वैशिष्ट्य म्हणजे दलित वस्तीत स्वच्छता विषयक सोई करणे.

शासन निर्णयानुसार, प्रत्येक दलित वस्तीला अनुसूचित जातीच्या लोकसंख्येच्या प्रमाणात खालील अनुदान मंजूर केले जाते.

लोकसंख्या (SC) अनुदानाची रक्कम : दलित वस्ती सुधार योजना : Dalit Vasti Sudhar Yojana In Marathi

• 1) 50 ते 100 रु. 4.00 लाख.
• 2 ) 100 ते 150 रु. 6.00 लाख.
• 3) 151 पुढे रु. 10.00 लाख.

1) शासन धोरण व निर्णयातील तरतुदीनुसार योग्य त्या कागदपत्रांसह ग्रामपंचायतीने प्रस्ताव तयार करून गटविकास अधिकारी यांच्यामार्फत जिल्हा परिषदेच्या समाज कल्याण विभागाकडे सादर करावा.

२) माध्यमिक शाळेतील विद्यार्थ्यांसाठी शिष्यवृत्ती – या योजनेअंतर्गत मागासवर्गीय विद्यार्थ्यांना शिष्यवृत्ती दिली जाते. या योजनेसाठी उत्पन्नाची कोणतीही अट नाही. प्रत्येक श्रेणीतील पहिल्या दोन विद्यार्थ्यांना प्रत्येक श्रेणीत किमान 50% गुण आहेत. 5वी ते 7वी पर्यंतच्या जातीच्या विद्यार्थ्यांना रु. ५००/- इ. आठवी ते दहावी रु. 1,000/- तसेच V.J.B.J. आणि व्ही.एम.पी., अनु. 5वी ते 7वी पर्यंतच्या आदिवासी प्रवर्गातील विद्यार्थ्यांना रु. 200/- इ. 8वी ते 10वी रु. 400/- शिष्यवृत्ती दिली जाते. यासाठी शाळेमार्फत संबंधित तालुक्याच्या गटशिक्षणाधिकारी यांच्याकडे प्रस्ताव सादर करावेत.

3) 5वी ते 7वी पर्यंतच्या मागासवर्गीय मुलींसाठी 5वी ते 7वी पर्यंतच्या मुलींसाठी शिष्यवृत्ती रु. 60/- ही शिष्यवृत्ती दहा महिन्यांसाठी दिली जाते. : Dalit Vasti Sudhar Yojana In Marathi

4) इ. सावित्रीबाई फुले शिष्यवृत्ती 8 वी ते 10 वी मध्ये शिकणाऱ्या अनुसूचित जातीच्या मुलींसाठी – अॅप. जाती इ. आठवी ते दहावीपर्यंतच्या मुलींचे गळतीचे प्रमाण रोखून शिक्षणाच्या दृष्टीने मुलींची प्रभावीपणे प्रगती व्हावी या उद्देशाने शासनाने १५ जुलै २००३ रोजी ही योजना सुरू केली आहे. या योजनेंतर्गत रु. 100/- दहा महिन्यांसाठी संबंधित शैक्षणिक संस्थेमार्फत. दलित वस्ती सुधार योजना : Dalit Vasti Sudhar Yojana In Marathi

५) अस्वच्छ व्यवसायात काम करणाऱ्या पालकांच्या मुलांना भारत सरकार मॅट्रिकपूर्व शिष्यवृत्ती: पहिली ते दहावीपर्यंत अस्वच्छ व्यवसायात काम करणाऱ्या पालकांच्या मुलांना भारत सरकार मॅट्रिकपूर्व शिष्यवृत्ती प्रदान करते. : Dalit Vasti Sudhar Yojana In Marathi

ही योजना केंद्र प्रायोजित असून त्यासाठी उत्पन्नाची अट नाही. ही शिष्यवृत्ती सर्व जाती/धर्मांना तसेच पारंपारिक अस्वच्छ व्यवसायात काम करणाऱ्या पालकांच्या मुलांना लागू आहे. उदा. चामडे बनवणारी, त्वचा सोलणारी, मानवी मलमूत्र वाहून नेणारी किंवा बंद व उघडी गटारं साफ करणारी व्यक्ती. 17 मार्च 2009 च्या शासन निर्णयानुसार रु. 1,850/- (रुपये एक हजार आठशे पन्नास फक्त) शिष्यवृत्ती दिली जाते.

6) औद्योगिक प्रशिक्षण संस्थांमध्ये प्रशिक्षण घेत असलेल्या अनुसूचित जातीच्या विद्यार्थ्यांना शिष्यवृत्ती दिली जाते: अनुसूचित जातीच्या विद्यार्थ्यांचे तांत्रिक शिक्षणात रूपांतर करण्यासाठी औद्योगिक प्रशिक्षण संस्थांमध्ये प्रशिक्षण घेत असलेल्या अनुसूचित जातीच्या विद्यार्थ्यांना शिष्यवृत्ती दिली जाते. या योजनेसाठी पालकांचे उत्पन्न रु. रु. पर्यंत मर्यादित असणे आवश्यक आहे. 1,00,000/- (रु. एक लाख फक्त). पात्र विद्यार्थ्यांना रु. 60/- ते रु. 100/- पर्यंत शिष्यवृत्ती दिली जाते. दलित वस्ती सुधार योजना : Dalit Vasti Sudhar Yojana In Marathi

7) मागासवर्गीय अनुदानित वसतिगृहांना सहाय्य अनुदान – या योजनेअंतर्गत, अनुदानित वसतिगृहांच्या लाभार्थ्यांना पोषण लाभ दिला जातो. : Dalit Vasti Sudhar Yojana In Marathi

8) मागासवर्गीय बालवाडी- ही योजना मुलांमध्ये स्वच्छता आणि शिक्षणाची आवड निर्माण करण्यासाठी लागू करण्यात आली आहे. प्रशिक्षित शिक्षकासह रु. एकूण मानधन रु.500/- दिले जाते. भाड्याने घेतलेल्या इमारतीच्या बाबतीत, वरील मंजूर प्रकरणावरील स्वीकार्य खर्चाच्या 90% अनुदान-सहाय्य म्हणून दिले जाते.  : Dalit Vasti Sudhar Yojana In Marathi

9) आंतरजातीय विवाह करणाऱ्या जोडप्यांना प्रोत्साहनपर आर्थिक सहाय्य प्रदान करणे: अस्पृश्यता निवारण योजनेचा एक भाग म्हणून आंतरजातीय विवाहाला प्रोत्साहन देण्यासाठी सरकारने 1958 पासून आंतरजातीय विवाह केलेल्या जोडप्यांना आर्थिक सहाय्य देण्याची योजना लागू केली आहे. 30 जानेवारी 1999 च्या शासन निर्णयानुसार, आर्थिक सहाय्य वाढवून रु. 15,000/- केली आहे. 30.1.2010 पूर्वी विवाह केलेल्या जोडप्यांना रु. 15,000/- (रु. पंधरा हजार फक्त) रोख, राष्ट्रीय बचत प्रमाणपत्र आणि सरकारने विहित केलेल्या जागतिक साहित्याच्या स्वरूपात दिले जाते.

तसेच शासनाच्या आदेशानुसार निर्णय क्रमांक अंजवी-2007/प्र.क्र. 50,000/- (रुपये पन्नास हजार फक्त). विशेष मागासवर्गीय जोडप्यांनाही ही योजना लागू आहे. दलित वस्ती सुधार योजना : Dalit Vasti Sudhar Yojana In Marathi

10) मागासवर्गीय सहकारी गृहनिर्माण योजना – या योजनेअंतर्गत बांधकाम अनुदान, ग्रामीण भागातील मागासवर्गीय गृहनिर्माण संस्थांना (अनुसूचित जाती) जमीन अनुदान दिले जाते. मर्यादेनुसार 10% व्याज अनुदान दिले जाते आणि जमीन विकासासाठी कर्ज दिले जाते. ही योजना 4 नोव्हेंबर 2000 पासून जिल्हा परिषदेकडे वर्ग करण्यात आली आहे.

11) व्यसनमुक्ती अभियान – ही योजना एप्रिल 2001 पासून जिल्हा परिषदेकडे सादर करण्यात आली असून या विभागांतर्गत प्रामुख्याने खालील कार्यक्रम राबविण्यात येतात. दलित वस्ती सुधार योजना : Dalit Vasti Sudhar Yojana In Marathi

• 1. दारूबंदी मोहीम
• 2. अंमली पदार्थांच्या सेवनाविरुद्ध मोहीम
• 3. व्यसनमुक्ती सेवा पुरस्कार योजना
• 4. केंद्रीय सामाजिक न्याय आणि सक्षमीकरण विभागाकडून व्यसनमुक्ती केंद्र चालवणाऱ्या संस्थांना आर्थिक सहाय्य.

12) शाहू, फुले आंबेडकर दलित व्यापक विकास आणि सुधारणा अभियान – महाराष्ट्र शासनाने सन 2006-07 पासून संत गाडगे महाराज ग्रामस्वच्छता आणि राष्ट्रसंत तुकडोजी महाराज स्वच्छ ग्राम स्वच्छता अभियानाच्या मैदानावर शाहू, फुले आंबेडकर दलित व्यापक विकास आणि सुधारणा अभियान सुरू केले आहे. या मोहिमेचा उद्देश दलित वस्त्यांमधील रहिवाशांचा स्वच्छता राखण्यासाठी सहभाग वाढवणे तसेच गावातील सामाजिक विषमता दूर करणे आणि अस्पृश्यता निर्मूलन करणे हा आहे. या मोहिमेअंतर्गत रु. 25.00 लाख, 15 लाख आणि 12.50 लाख रुपयांची बक्षिसे दिली जातील.

• 1. पंचायत समिती स्तरावर, प्रत्येक PNS मधील पहिल्या तीन ग्रामपंचायतींना रु. २५,०००/- १५,०००/- आणि रु. 10,000/-
• 2. रु. 5.00 लाख 3.00 लाख आणि रु. 2.00 लाख. : Dalit Vasti Sudhar Yojana In Marathi
• 3. रु. 10.00 लाख आणि उच्च टक्केवारीसाठी रु. 15.00 लाख 10.00 लाख आणि रु. सर्वाधिक टक्केवारीसाठी 5.00 लाख रु. 7.50 लाख 5.00 लाख आणि रु. 2.50 लाख. बक्षीसासाठी निवडल्या जाणाऱ्या दलित वस्ती नसलेल्या ग्रामपंचायतींना रु. 25.00 लाख आणि सुवर्णपदक दिले जाते. दरवर्षी 20 सप्टेंबर रोजी संत गाडगे महाराज व राष्ट्रसंत तुकडोजी महाराज स्वच्छता अभियानासोबत या मोहिमेची सुरुवात करण्यात यावी. या मोहिमेत सहभागी होण्यासाठी दलित कुटुंबांची लोकसंख्या किमान 50 असावी आणि अशा गावात कोणताही गुन्हा नोंदवू नये.

Read More : 

अशाच नवनवीन माहिती साठी : शासकीय योजना : माहिती अधिकार : ग्रामपंचायत चे माहिती : साठी आमच्या सोसिअल मेडिया ला जॉईन व्हा : आम्ही दररोज नवीन माहिती शेअर करत असतो.