आचार्य कृपलानी कोण होते? Acharya Kripalani In Marathi

Acharya Kripalani In Marathi : आज च्या बातम्यांमध्ये अलीकडेच, Acharya Kripalani यांना त्यांच्या जयंतीनिमित्त आदरांजली वाहिली आहे. बंडखोर झालेले काँग्रेसचे सर्वात शक्तिशाली नेते आचार्य जेबी कृपलानी यांच्याबद्दल जाणून घ्या.

आचार्य कृपलानी कोण होते? ( Acharya Kripalani )

आचार्य कृपलानी यांचे बद्दल: त्यांचा जन्म 11 नोव्हेंबर 1888 रोजी हैदराबाद, सिंध येथे झाला. Acharya Kripalani या नावाने प्रसिद्ध असलेले त्यांचे पूर्ण नाव जीवनराम भगवानदास कृपलानी असे होते. आचार्य कृपलानी यांचे वयाच्या 93 व्या वर्षी 19 मार्च 1982 रोजी निधन झाले. परंतु ते आचार्य कृपलानी म्हणून प्रसिद्ध होते. ते एक स्वातंत्र्य कार्यकर्ते, भारतीय राजकारणी आणि शिक्षणतज्ज्ञ होते.

Acharya Kripalani होते शिक्षणतज्ञ:

1912 ते 1927 पर्यंत आचार्य कृपलानी स्वातंत्र्य चळवळीत पूर्णपणे सहभागी होण्यापूर्वी विविध ठिकाणी अध्यापन केले.
काही वर्षांपूर्वी महात्माजींनी स्थापन केलेल्या गुजरात विदयापीठात ते शिकवत असताना १९२२ च्या सुमारास त्यांना ‘आचार्य’ ही पदवी मिळाली.

Acharya Kripalani होते एक पर्यावरणवादी:

विनोबा भावे यांच्यासमवेत ते 1970 च्या दशकात जतन आणि संवर्धन कार्यात गुंतले होते. आणि आचार्य कृपलानी त्या वेळेस ते पर्यावरण अभ्यास करू लागले. अभ्यास करत करत ते एक पर्यावरण कसे रक्षण करावे आणि जास्तीत जास्त पर्यावरण वर भर देऊ लागले. अशातच ते पर्यावरण वाडी बनले.

Related Post : Acharya Kripalani 

Acharya Kripalani यांचे स्वातंत्र्य कार्यकर्ते:

गांधींनी गुजरातमधील नीळ कामगारांचे काम हाती घेतल्यानंतर 1917 पर्यंत आचार्य कृपलानी गांधींशी जोडले गेले. ते असहकार चळवळ (1920-22) आणि सविनय कायदेभंग चळवळी (1930 मध्ये सुरू झालेल्या) आणि भारत छोडो आंदोलन (1942) यांचा भाग होते. आचार्य कृपलानी स्वातंत्र्याच्या वेळी ते भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस (INC) चे अध्यक्ष होते. त्यांनी भारताच्या अंतरिम सरकारमध्ये (1946-1947) आणि भारताच्या संविधान सभेत काम केले.

आचार्य कृपलानी यांचे राजकीय कारकीर्द:

स्वातंत्र्यानंतर काँग्रेस सोडल्यानंतर आचार्य कृपलानी किसान मजदूर प्रजा पार्टी (KMPP) च्या संस्थापकांपैकी एक बनले. ते 1952, 1957, 1963 आणि 1967 मध्ये आचार्य कृपलानी प्रजा सोशलिस्ट पार्टीचे सदस्य म्हणून लोकसभेवर निवडून गेले. भारत-चीन युद्ध (1962) नंतर लगेचच आचार्य कृपलानी 1963 मध्ये लोकसभेत पहिला अविश्वास प्रस्ताव मांडला. 1963 मध्ये, सुचेता आचार्य कृपलानी , काँग्रेस नेत्या, उत्तर प्रदेशच्या मुख्यमंत्री बनल्या, देशातील कोणत्याही महिलेसाठी ही पहिलीच घटना होती, तर त्यांचे पती आचार्य कृपलानी काँग्रेसचे विरोधक राहिले. ते नेहरूंच्या धोरणांचे आणि इंदिरा गांधींच्या राजवटीचे टीकाकार होते. आणीबाणीच्या काळात (1975) आचार्य कृपलानी अटक करण्यात आली.

Acharya Kripalani यांनी लिहिलेले पुस्तके:

माय टाइम्स लिहिलेले पुस्तक, आणि त्यांचे आत्मचरित्र 2004 मध्ये मरणोत्तर प्रकाशित झाले.
आचार्य कृपलानी यांनी लिहिलेले पुस्तक गांधी: हिज लाइफ अँड थॉट (1970) सह अनेक पुस्तकांचे लेखक होते.

आचार्य जे. बी. कृपलानी विशेष माहिती जाणून घ्या ?

आचार्य जे. बी. कृपलानी यांचा जन्म अखंड भारतातील सिंध प्रांतातील हैदराबाद येथे झाला. आचार्य कृपलानी  स्वातंत्र्यलढ्यातील ते महात्मा गांधींचे अत्यंत जवळचे सहकारी होते. चंपारण सत्याग्रहात ते महात्मा गांधींचे सहकारी बनले. ते नाते अतूट राहिले. आचार्य कृपलानी महामानव पंडित मदन मोहन मालवीय यांचे सहकारीही होते. काशी हिंदू विद्यापीठात शिकवले. पण असहकार चळवळीतील महात्मा गांधींच्या आवाहनावरून आचार्य कृपलानी स्वातंत्र्यलढ्यात उडी घेतली.

आचार्य जे. बी. कृपलानी यांनी खादि संस्था निर्माण केली.

यासाठी एक सशक्त साधन म्हणून त्यांनी श्री गांधी आश्रम नावाची खादीची संस्था निर्माण केली, जी आजही उत्तर भारतात त्यांच्या सर्जनशीलतेचे जिवंत स्मारक आहे. 1971 पर्यंत संविधान सभा, अंतरिम संसद आणि संसदेत ते देशाच्या प्रमुख प्रश्नांवर जोरदार वक्ते होते. तो आदराने ऐकला गेला. त्यांचे संपूर्ण आयुष्य प्रत्येक नागरिकासाठी प्रेरणास्थान राहील. त्यांनी 94 वर्षे सक्रिय आणि अर्थपूर्ण जीवन जगले. हे त्यांचे पहिले चरित्र आहे. त्यांची काही भाषणेही या पुस्तकाच्या परिशिष्टात समाविष्ट करण्यात आली आहेत.

आचार्य जे. बी. कृपलानी यांचे प्रसिद्ध पत्रकार कोण होते ?

शाश्वत विद्रोही-आचार्य जे. बी. कृपलानीचे लेखक राम बहादूर राय हे प्रसिद्ध पत्रकार आहेत. काशी हिंदू विद्यापीठात एम.ए (अर्थशास्त्र) येथून शिक्षण पूर्ण केले. विद्यार्थी राजकारणात सक्रिय राहिले. हिंदुस्थान समाचार संवाद समितीमधून पत्रकारितेला सुरुवात केली. जनसत्ता आणि नवभारत टाइम्समध्ये काम केले. जनसत्तामधील वृत्तसेवा संपादक पदावरून निवृत्त. आचार्य कृपलानी ‘तपास’ हा स्तंभ दर आठवड्याला जनसत्तामध्ये प्रकाशित होत असे. सध्या ते ‘प्रथम प्रकाश’ या पाक्षिक मासिकाचे सल्लागार संपादक आहेत. पहिल्या प्रवक्त्यामध्ये ‘जसा आहे तसा’ स्तंभ लिहिला आहे. हे त्यांचे चौथे पुस्तक आहे.

Important Information Links